Nadzieja radykalna

20.10.2025

W dniach 20–26 października na 17. Międzynarodowym Festiwalu Literatury im. Josepha Conrada w Krakowie będziemy poszukiwać nadziei radykalnej. Wskazówek dostarczą nam pisarki i pisarze z całego świata. Chloe Dalton, Yan Ge, Abdulrazak Gurnah, Małgorzata Halber, Weronika Murek, Auður Ava Ólafsdóttir, Łukasz Orbitowski, Ishbel Szatrawska, Ziemowit Szczerek, Colm Tóibín – to tylko kilkoro spośród nich. Wydarzeniu towarzyszą atrakcyjne aukcje na Allegro, dzięki którym można dodatkowo wesprzeć inicjatywę.

Tematem przewodnim 17. Międzynarodowego Festiwalu Literatury im. Josepha Conrada w Krakowie jest Nadzieja radykalna.

Nawiązujemy do koncepcji filozofa Jonathana Leara, który zainspirował się postawą członków amerykańskiego plemienia Wron. Radykalna forma nadziei pozwoliła im zaadaptować się do nowych warunków, kiedy doświadczali końca świata, jaki do tej pory znali. Chcemy iść za ich przykładem i nawet w skrajnie trudnych sytuacjach zachowywać otwartość na dobro, które może nadejść. Na życie po kryzysie czy wielkiej zmianie staramy się spojrzeć z wielu perspektyw. Niezawodnie pomaga nam w tym literatura, która karmi wyobraźnię i pozwala tworzyć możliwe scenariusze wydarzeń. Dlatego w tym roku interesują nas między innymi szeroko pojęte historie alternatywne. Kontynuując tradycję Festiwalu Conrada, zachęcamy do czytania i dyskutowania odważnie, do zadawania nowych pytań".

Olga Drenda, dyrektorka kreatywna Festiwalu Conrada

Goście festiwalu

Na festiwalu spotkamy noblistę Abdulrazaka Gurnaha uważanego za jednego z najważniejszych współczesnych pisarzy. Autor głośnej powieści Powróceni jest Tanzańczykiem, urodził się na Zanzibarze, a od lat 60. ubiegłego stulecia mieszka w Wielkiej Brytanii. Pisze o kolonializmie, dobrowolnych migracjach i wygnaniach, odsłania życie zawieszone pomiędzy Afryką a Europą, pamięcią a teraźniejszością. Kluczowa w jego tekstach staje się próba opowiedzenia własnej historii, pomimo różnego rodzaju opresji.

Doświadczenie migracji jest także jednym z głównych tematów pisarstwa chińskiej autorki Yan Ge, która tworzy w języku mandaryńskim i angielskim. Jej literatura opowiada o życiu na styku kultur, w szczególności o ludziach, którzy zostawiają za sobą jeden język i próbują zakorzenić się w drugim. Dalekie od jednoznacznych ocen książki Yan Ge przyniosły jej liczne nagrody. W Polsce ukazał się niedawno jej zbiór opowiadań Gdzie indziej.

Do Krakowa przyjedzie również czołowy pisarz irlandzki Colm Tóibín, nominowany między innymi do Nagrody Bookera. W swojej prozie oddaje głos ukrytemu ciężarowi życia – drobnym porażkom, milczącym tęsknotom, chwilom, które wydają się za małe, żeby przekuć je w narrację, a jednak nie pozwalają o sobie zapomnieć. Uznanie czytelniczek i czytelników w Polsce zyskały takie jego książki, jak Brooklyn, Nora Webster i Czarodziej.

Wrażliwość na szczegół cechuje twórczość Auður Avy Ólafsdóttir. Islandzka prozaiczka pokazuje, że nadzieja rodzi się z drobnych, niemal niezauważalnych gestów, jak chociażby naprawa cieknącego kranu czy pielęgnacja ogrodu. Niedawno ukazała się w Polsce jej powieść Blizna, która otrzymała Literacką Nagrodę Rady Nordyckiej. Książka przekonuje, że nawet w najbardziej beznadziejnych chwilach można znaleźć język, który pozwala zacząć od nowa.

Z nieoczekiwanego zdarzenia wzięła się autobiograficzna proza Chloe Dalton zatytułowana Jak wychować zająca. Brytyjska ekspertka do spraw międzynarodowych, pracująca na co dzień jako doradczyni polityków, w swojej książce opowiada o uratowaniu małego zająca i więzi, która połączyła ją z tym dzikim zwierzęciem. Historia ta skłania do zastanowienia się nad naszymi związkami z przyrodą i sposobami na uszanowanie wolności swojej i innych.

Jak co roku na festiwalu spotkamy szerokie grono interesujących pisarzy i pisarek z Polski. W dyskusji o awangardzie i o tym, czego uczą doświadczenia dawnych buntowników, wezmą udział Małgorzata Halber, Rafał Księżyk i Dariusz Misiuna. O specyficznym dla kontrkultury marzeniu, by żyć poza systemem, będą rozmawiać Dariusz „Brzóska" Brzóskiewicz, Urszula Jabłońska i Łukasz Orbitowski. Natomiast Jan M. Piskorski, Ishbel Szatrawska i Michał Tabaczyński podyskutują o współczesnej historii Polski złożonej z nowych początków, zerwanych ciągłości i wstrząsów. Weronika Murek, Robert J. Szmidt i Adam Ubertowski pomówią o mniej oczywistych wizjach naszego kraju, które pojawiają się w najnowszej literaturze. Szerzej – na region Europy Środkowo-Wschodniej i typowe dla niego opowieści – spojrzą Weronika Gogola, Jan Pucek i Ziemowit Szczerek. Magdalena Salik, Marek Baraniecki i Michał Cetnarowski zastanowią się z kolei nad specyfiką polskiej literatury postapokaliptycznej.

Weź udział w aukcjach

Przez cały czas trwania Festiwalu, do 26 października będzie można wziąć udział w aukcjach na platformie Partnera Strategicznego Conrad Festival – Allegro. Wylicytowane kwoty zostaną w całości przeznaczone na rozwój Festiwalu Conrada. Do wylicytowania są m.in. bilety na premierę spektaklu „Wegetarianka” w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie według powieści Han Kang, spacer po krakowskich księgarniach z elementami gry miejskiej, wspólne nagranie specjalnego odcinka podcastu „Conrad na fali” oraz pakiety książek z autografami czy zestawy upominków od organizatorów i partnerów wydarzenia. Wszystkie informacje o licytacjach znaleźć można pod linkiem: https://allegro.pl/zobacz/conradfestival

***

Organizatorzy Festiwalu Conrada: Miasto Kraków, KBF – operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO, Fundacja Tygodnika Powszechnego.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Partnerzy strategiczni: Tygodnik Powszechny, Allegro.